آشنایی بیشتر با با نوی غزل سرای میهنمان
سیمین خلیلی معروف به سیمین بهبهانی (زادهٔ ۲۸ تیر ۱۳۰۶ در تهران) نویسنده و غزل سرای معاصر ایرانی است. او به دلیل سرودن غزل فارسی در وزنهایی بیسابقه به «نیمای غزل» ایران معروف است. سیمین بهبهانی، نامی پرافتخار و هنرمندی جهانیست که مقاله های زیادی در جهان در مورد او به چاپ رسیده و بسیاری از اشعار به زبان های مختلف ترجمه شده است. شاعریست که همواره در بطن مشکلات جامعه، همراه و هم نفس با هموطنانش بوده است. این بانوی بزرگوار، مادری دلسوز برای همه رنج های مردم عصر ماست و اشعارش نفس آتشین، هموطنانش در جستجوی جرعه ای آزادیست.
سیمین بهبهانی، بزرگ بانوی پیشرو در همه اعتراضات و تظاهرات حقوق مردم ایران و برابری حقوق زنان است. وجود او شجاعت، شهامت، و رسالت پیامبرگونه هنرمند یست که هرگز از جلادان حکومت های مذهبی و مستبد نهراسید و در پیشاپیش اعتراضات مردمی آغوش بر روی خطرات گشود. سیمین بانو، ستاره غزل سرای آزادی بر آسمان تاریخ ادبیات ایران و جهان است!.
زندگینامه سیمین وخانواده اش
بانو سیمین، برخاسته از خاندانی بزرگ و بسیار محترم است. مادر بانو سیمین، با فارسی، عربی، فقه و اصول، متون نظم و نثر و زبان فرانسه آشنایی کامل داشت و از زنان پیشرو، و از شاعران موفق زمان خود بود.(۱)
پدر سیمین بانو، عباس خلیلی شاعر و نویسنده و مدیر روزنامه اقدام، رمان نویسی چیره دست بود و به دو زبان فارسی و عربی نیز شعر می سروده است. او در حدود ۱۱۰۰ بیت از ابیات شاهنامه فردوسی را به عربی ترجمه کرده است.
بانو سیمین از ۱۲ سالگی به شعرسرایی روی آورد. نخستین غزل او را مادرش برای روزنامه نوبهار که در آنزمان به مدیریت ملک الشعرای بهار و همکاری دامادش یزدان بخش قهرمان منتشر میشد، فرستاد:
ای توده گرسنه ی نالان چه می کنی ای ملت فقیر و پریشان چه می کنی
چکامه سرتا پا میهنی از سیمین بهبهانی بنام “هرگز نخواب کوروش” که زبان حال انسان های باشرف و دلبسته به کشورمان است.
تحصیلات سیمین
هوش سرشار و استعداد ذاتی سیمین سبب شد، دوران متوسطه را در ۴ سال به پایان برد و پیش از گرفتن دیپلم دبیرستان وارد مدرسه مامایی شود. با چاپ گزارش انتقادی و بی امضاء درباره اوضاع ناهنجار مدرسه در یکی از روزنامه ها رییس آموزشگاه سخت خشمگین شد و چون از طبع شعر و نوشتن سیمین بانو اطلاع داشت، این گزارش انتقادی را به او نسبت داد و او را از آموزشگاه بیرون راند که موجب ترک تحصیل او شد. اما او از ادامه تحصیل باز نماند، دیپلم خود را گرفت و در کنکور دانشگاه حقوق پذیرفته شد. بانو بهبهانی تحصیلاتش را در رشته حقوق ادامه داد.(۲)
سیمین گرانمایه در سال ۲۰۱۰ پس از اعدام ۵ تن از هم میهنان نازنین کردمان، چکامه ای گویای جنایت رژیم سروده است.
ابداع و نو آوری در سبک غزل
سیمین غزلسرای بی همتای قرن حاضر ماست او بیشتر از ۲۰ سال پیش به ایجاد تغییراتی در اوزان غزل تلاش کرد . او پاره های طبیعی کلام محاوره ای که بی وزن به نظر می رسند را در غزل استفاده کرد. سیمین شکا بندی غزل گذشتگان را حفظ کرده اما ظرفیت و محتوای تازه ای را به وجود آورده است. این ابداع سیمین بهبهانی طرفداران بسیاری در میان جوانان به دست آورد و سبب ادامه قالب کهنه غزل به صورتی نو در شعر معاصر شده است.
کارها، سمت ها، و همکاری ها
سیمین بهبهانی، تاکنون برنده ده ها جایزه علمی و آکادمیک به خاطر اشعار و غزلیات اش شده است. شرحی برخی از این افتخارات و جوایز به گرارش تارنمای مدرسه فمینیستی بدین شرح است:
__ بانو سیمین بهبهانی به مدت سی سال -از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۶۰ به تدریس اشتغال داشت و هرگز شغلی مرتبط با رشتهٔ حقوق را نپذیرفت.
__ در ۱۳۴۸ به عضویت شورای شعر و موسیقی در آمد و به همراه هوشنگ ابتهاج ، نادر نادرپور ، یدالله رویایی ، بیژن جلالی و فریدون مشیری اداره این شورا رابه عهده گرفت.
__ در سال ۱۳۵۷ عضویت در کانون نویسندگان ایران را پذیرفت.
__ سیمین همچنین از سخنرانان برگزیده در روز جهانی زن در سال ۱۳۸۸ در همایش فمینیسم در پاریس بود ولی در روز دوشنبه ۱۷ اسفند، هنگامی که قرار بود به پاریس برود، با ممانعت ماموران امنیتی در فرودگاه روبرو شد. ماموران با توقیف گذرنامه بهبهانی، به او اعلام کردند که ممنوع الخروج است.
افتخارات به دست آمده
__ ۲۵ دی ۱۳۸۳ برنده جایزه بیژن جلالی- هیات داوران سومین جایزه شعر بیژن جلالی متشکل است از صفدر تقی زاده، احمد جلیلی، بهاالدین خرمشاهی، شمس لنگردی، کامیار عابدی، کامران فانی، جواد مجابی و علی میرزایی بود که در این سال خانم سیمین بهبهانی این جایزه را از آن خود کرد.
__ زن برگزیده سال ۱۳۷۷ از سوی کنفرانس پژوهش های زنان ایران
__ برنده جایزه لیلیان هیلمن ( Lillian Hilman) , و راشیل هامت از سوی سازمان نظارت بر حقوق بشر در ۱۳۷۸
__ اهدای جایزه به سیمین بهبهانی در دانشگاه استنفورد آمریکا
__ ۲۴ دی ۱۳۸۲ تجلیل از سیمین بهبهانی در جایزه شعر کارنامه به خاطر به خاطر یک عمر تلاش در حوزه شعر و ادبیات تجلیل به عمل خواهد آمد.
__ ۸ مارس ۱۳۸۶ بزرگداشت سیمین بهبهانی توسط کتابخانه صدیقه دولت آبادی و بهره برداری از تندیس سیمین بهبهانی، کاری از امیر محمد قاسمی زاده
__ در ۱۳۷۸ سازمان جهانی حقوق بشر در برلین، مدال کارل فون اوسی یتسکی را به سیمین بهبهانی اهدا کرد . او در همین سال جایزه لیلیان هیلمن / داشیل هامت را سازمان نظارت بر حقوق بشر (HRW) دریافت کرد.
__ ۳ دی ماه ۱۳۸۷ در مراسم اهدا جایزه شعر زنان ایران به نام «خورشید»، لوح تقدیر یک عمر فعالیت ابدی به سیمین بهبهانی تعلق گرفت. سپیده جدیری در هنگام اهدای این جایزه به سیمین بهبهانی گفت: خانم بهبهانی نیازی به این جوایز ندارد این جوایز ما هستند که از خانم بهبهانی اعتبار می گیرند.
___ ۲ بهمن ۱۳۸۷ سیمین بهبهانی جایزه سیمون دوبووار Simone De Beauvoir را به نمایندگی از کمپین یک میلیون امضاء در فرانسه دریافت کرد. این مراسم در کافه «سن ژرمن دهپره» و با حضور کریستین ماری آلبانل وزیر فرهنگ و ارتباطات فرانسه و گروهی از فعالان حقوق زنان در پاریس برگزار شد.
__ انجمن بین المللی ایران شناسی، به نام سیمین بهبهانی، جایزه کتابی را بنیاد گذاشته است.
__ سیمین بهبهانی در سال ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲ کاندید جایزه نوبل ادبیات بوده است.
__ ۱۲ ژوئن ۲۰۱۰ بنیاد ملی دموکراسی، جایزه سالانه دموکراسی را به جنبش سبز ایران اهدا کرده است. در این مراسم، این بنیاد سیمین بهبهانی را بعنوان نماد جنبش مردم ایران بر گزیده و بطور غیابی از وی تجلیل کرد.
چکامه جاودانی وهمیشه ماندنی سیمین
__ یکی از نامی ترین اشعار سیمین بانو، شعر معروف “دوباره میسازمت وطن” است که در سال پنجاه و نه توسط وی سروده شد.این ترانه وسیله داریوش اقبالی خواننده سرشناس ایرانی اجرا شده و باراک اوباما رییس جمهور وقت امریکا در پیام تبریک خود به مناسبت نوروز به ایرانیان در سال۱۳۹۰، ضمن اشاره به ممنوع الخروج بودن وی، قسمتی از شعر دوباره می سازمت وطن را، در تقدیر و بزرگداشت نام بانو بهبهانی و سال ها تلاش بی وقفه آزادی خواهانه و جسارت آزادی بیان، او خواند!.
مبارزات آزادی خواهانه سیمین بانو
از سیمین بانو چه می آموزیم؟
بانو بهبهانی افتخاری بس بزرگ و ناگفتنی است که در عصر ما و در کنار مبارزات آزادی خواهانه مردم ایران بویژه زنان حضور دارد. سیمین بانو ستاره غزل سرای محبت و استقامت است. بانویی که زجرها، شکنجه ها و مظلومیت و مبارزات مردم ایران را در شعرهایش به تصویر کشیده است. او هنرمندی واقعی و مردمیست که حتی در دشوار ترین شرایط تاریخی و در هجوم قوانین ضد انسانی و قرون وسطایی حکومت اسلامی، نهراسید و سکوت برنگزید.
سیمین، هرگز ثروت افسانه ای مداحان حکومتی، و یا ترس از بازخواست و احتمال شکنجه و زندان و قتل را به دفاع از شرافت مردمانش و بازخواست حاکمان خونخواره، ترجیح نداد. او بزرگ بانوی تاریخ غزل ایران و مبارزات آزادی خواهانه زنان و احیای حقوق بشر در ایران است. وجود او برکت حضور هنرمندیست که دردها و شهامت ها و امیدهای مبارزات حق طلبانه را در سفره قلب همه ایرانیان قسمت می کند.
سیمین، بزرگ بانوی غزل و مادر مقاومت زنان در ایران است. باشد که از شهامت و شجاعت بانوی هنرمندی بیاموزیم که از پس تمام قتل های زنجیره ای هنرمندان هنوز استوار ایستاده است و پرچم آزادی ایران را بی پروا در سراسر اشعارش به اهتزاز می کشد.
بن مایه ها:
کتاب تذکره اندرونی، بنفشه حجازی، ۱۵۱ – ۱۵۶ (شرح حال فخر عظمی ارغون) (۱)
کتاب با قلب خود چه خریدم؟، نوشته سیمین بهبهانی، لسآنجلس: شرکت کتاب، ۱۳۷۵/۱۹۹۶.(۲)
سیمین بهبهانی: از مدرسه ناموس تا کاندیداتوری جایزه نوبل ادبی
مقاله واشنگتن پست درباره سیمین بهبهانی؛ شاعری که هرگز قلم یا روحش را نفروخت.