دکتر آذراندامی چهره تابناک فرهنگ و پژوهش ایران که خدمات گوناگون او موجب افتخار هر ایرانی و سربلندی بانوان کوشا و نیک اندیش کشورمان است. بانویی که با وجود محدودیت های خانوادگی و خرافات مذهبی، پرده ها را بر درید و با سخت کوشی و اراده آهنین خود خدمتگذاری کم نظیر در تحقیقات و پژوهش های پزشکی ایران گردید.
آذراندامی، بانویی سخت کوش و افتخار آفرین
دکتر آذَر اَندامی (متولد ۱۳۰۵ – ۱۳۶۳درگذشت) پزشک و باکتری‌شناس، و از پژوهشگران انستیتو پاستور ایران بود. بخاطر خدمات علمی و انسانی وی قسمتی از سیاره ناهید، به نام وی «اندامی» نامگذاری شده‌است. متاسفانه نام این بانوی بزرگ و افتخارات وی تنها در دو مجله؛ روزنامه زن، شماره ۱۱ ، ۲۸ مرداد ۱۳۷۷ و مجله سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ، از زمین تا زهره، مجله جامعه پزشکی تهران، مرداد و شهریور ۱۳۸۵، ثبت شده و سپس به تارنماهای اینترنتی انتقال یافته است.
اینکه همواره حکومتهای دیکتاتوری و مذهبی سعی در ناشناخته ماندن و سانسور خدمات و تلاش های زنان ارجمند را در جامعه خود و همچنین جامعه جهانی را دارند، امری شناخته شده است. از این روی نگارنده با وجود در دست داشتن اطلاعاتی کم و محدود در باره زندگی این بانوی بزرگ، برآن شد تا به گزارشی از زندگی شگرف و پندآموز این بانوی دانشمند پردازد. بانویی که افتخار وجودش در آسمان جاودانه شد!.
زندگینامه دکتر آذر اندامی
آذر اندامی در سال ۱۳۰۵ در رشت پای به جهان گذاشت. او فرزند چهارم و تنها دختر خانواده بود. مقطع ابتدایی را با یک سال جهش تحصیلی به پایان برد. بعد از اخذ مدرک پایان سال نهم تحصیلات عمومی، پدرش از ادامه تحصیل او ممانعت کرد و وی را به دانشسرای مقدماتی رشت فرستاد. وی در سال ۱۳۲۴ از دانشسرا فارغ التحصیل شد. و در سال ۱۳۲۵ به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به شغل شریف معلمی پرداخت.
ادامه تحصیل در حین کار
عشق آذراندامی به شناخت حقایق علمی پایانی نداشت. بنابر این در حال تدریس به تلاش برای گرفتن دیپلم تجربی( ششم طبیعی) پرداخت . وی درسال ۱۳۲۹ موفق به دریافت دیپلم طبیعی با امتحان متفرقه گردید. و در سال ۱۳۳۱ با شرکت در کنکور دانشگاه تهران در رشته پزشکی این دانشگاه پذیرفته شد. پس از دریافت گواهینامه دکترای پزشکی خود در سال ۱۳۳۷، تخصص خود را در رشته زنان و زایمان انتخاب کرد. پس از پایان دوره تخصصی در وزارت بهداری آن زمان و سپس در انستیتو پاستورمشغول به کار شد.
آذراندامی کودک ۶ ساله ای که در میان خانواده مذهبی خود دیده می شود. به راستی از چنین خانواده کوته اندیش و خرافاتی چنین گوهر درخشانی به طور خودساخته در اجتماع ایران به وجود آید، موجب حیرت و شگفتی است!.
استعداد و تلاش های علمی سرشار آذراندامی موجب گردید که پس از مدتی با استفاده از بورس تحصیلی انستیتو پاستور برای تحصیل به پاریس رود. وی در سال ۱۳۴۶ موفق به اخذ گواهینامه باکتریولوژی گردید. و سپس در سال ۱۳۵۳ موفق به دریافت دانشنامه تخصصی علوم آزمایشگاهی بالینی شد. او در سال ۱۳۵۷ بازنشسته شد. او چندین بار به کشورهای فرانسه و بلژیک سفر کرد و حاصل این سفرها مقالات علمی وی بود که در مجلات معتبر به چاپ رسید.
خانم آذراندامی، پس از بازنشستگی چون خانه نشینی را نمی پسندید، در بیمارستان باهر با سمت ریاست آزمایشگاه تشخیص طبی مشغول به کار شد. همچنین در مطب همسرش، دکتر خلعتبری، به مداوای بیماریهای زنان و زایمان بیماران مشغول شد. متاسفانه این دکتر و پژوهشگر ارجمند و گرامی به تومور مغزی مبتلا شد. و در ۲۸ مرداد سال ۱۳۶۳ به علت آمبولی ریه که از عواقب بیماری سختش بود، درگذشت. پیکر این بانوی گرامی در قطعه ۶ ردیف ۳۶ قطعه ۱۸ گورستان بهشت زهرا به خاک سپرده شده است.
نام جاودان زن ایرانی بر سیاره ونوس
اتحادیه بین المللی نجوم (IAU) (International Astronomical Uion) از سال ۱۹۱۹ میلادی وظیفه نامگذاری های جدید در منظومه شمسی را بر عهده دارد . ماهواره اکتشافی ماژلان در سال ۱۹۹۰ اقدام به نقشه برداری سطح سیاره ونوس کرد و موفق شد، ۸۴ درصد از سطح سیاره را مورد بررسی قرار دهد. با تلاش های دختر بزرگتر آذر میدخت و همچنین به پیشنهاد آژانس فضایی اروپا حفره ای به قطر ۳۰ کیلومتر و طول جغرافیایی ΄۵۵ , ˚۲۶ و عرض جغرافیایی ΄۴۵ ,˚۱۷ از ونوس که دارای قله ای مرکزی است، به نام «اندامی» نام گذاری شد . بدین ترتیب در تاریخ ۲۵ اوت ۱۹۹۲ میلادی نام دکتر آذر اندامی بانوی دکتر و محقق ایرانی متولد در شهر رشت برای همیشه در سیاره ونوس جاودانه شد.
ساختمان بزرگ انستیتو پاستور تهران مرکز تحقیقات میکروبایولوژی، تحقیق و تهیه سرم های پیشگیری و درمانی. جایی که درآن خدمات ارزنده ای به وسیله زنان و مردان کشورمان انجام گرفته است.
خانم پردیس ثابتی؛ مایه افتخار هر ایرانی و موجب نفرت و انزجار جهانیان از رژیم تازی منش دشمن مردم و کشور ایران.
از بانو آذر اندامی چه می آموزیم؟
جاودانگی تلاش، سخت کوشی و کسب علم برای درمان و کمک به جامعه بشریت بزرگترین درسی است که از این بانوی بزرگوار می توان آموخت. اینکه با وجود ممانعت پدر خود نتوانست از ابتدا رشته مورد علاقه خود را انتخاب کند و به دانشگاه برود. چگونه توانست در حال کار با تلاش فراوان موفق به پایان رساندن دیپلم و ورود به دانشگاه شود. و پله های موفقیت و افتخار جامعه بشری را بدون هیچ چشم داشتی تا سیاره ای در در آسمان نامتناهی بپیماید، موجب افتخار و سربلندی ما ایرانیان، به ویژه بانوان گرامی و بهترین یادگیری از سخت کوشی و تلاش های بیکران این بانوی بلند نام ایرانی است.
به گفته دیگر، داستان زندگی پر فراز و نشیب و افتخار آمیز این بانوی دکتر ارجمند، درسی از همتی بلند و قدمی راسخ در راه تلاش برای کسب دانش و پژوهش در راه خدمت به بشریت را به جهانیان می آموزد. نام این بانوی پرافتخار همراه با نام شماری از دانشمندان زن جهان مانند آنا فروید، ژولیو کوری، فلورانس نایتینگل، و پردیس ثابتی بانوی گرانمایه دیگری از ایران، ثبت در تاریخ و مورد شناسایی و افتخار پژوهشگران، اندیشمندان، و خردورزان کشورهای گوناگون است.
بن مایه ها:
روزنامه زن، شماره ۱۱ ، ۲۸ مرداد ۱۳۷۷
سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ، از زمین تا زهره، مجله جامعه پزشکی تهران، مرداد و شهریور ۱۳۸۵
