وضعیت نگران کننده تولید نفت در ایران
تولید نفت ایران یکی از بد ترین دورانهای خود را سپری می کند. در حالیکه ۱۰ سال است قطر روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت از میدان گازی پارس جنوبی برداشت می نماید ، ایران هنوز یک قطره هم از آن نفت بر نداشته است. برداشت گاز هم تنها یک دهم قطر است و تنها به مصارف داخلی می رسد!
بدلیل بی توجهی و برداشت غیر علمی نفت ، بسیاری از چاههای نفت ایران به آب شور رسیده اند و تزریق نکردن گاز به این چاهها آنها را متروکه کرده است. با این مشکلات ، ایران اعلام کرده است که قصد دارد دوباره به سهم دومیلیون بشکه ای پیش از تحریمها بازگردد. کاری که راحت نیست و چه در ایران و چه در بیرون موانع بسیاری رو در روی تولید نفت قرار دارد. ایران به دلیل تحریمها به سرمایه گذاری در نفت توجه نکرده است و توان تولید ایران بشدت کاهش یافته است. بنابراین افزایش تولید یک آرزوست که فعلاً در دسترس نیست.
روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی نوشت که عربستان سعودی تلاش می‌کند با اقداماتی روند افزایش صادرات نفت ایران را آهسته کند.در این راستا ورود نفتکش های ایرانی به آبهای خود را محدود و ممنوع کرده است.
ایران همچنین تاکنون نتوانسته مجددا به تانکرهای ذخیره نفت در قطب کلیدی ترانزیت نفت در ساحل مصر در دریای مدیترانه که بخشی از سهام آن متعلق به عربستان است دسترسی مجدد پیدا کند.
فشارها به ایران از سوی عربستان
گذشته از مشکلات تولید، عربستان تلاش همه جانبه ای را برای جلوگیری از افزایش تولید نفت ایران آغاز کرده است. در این کارزار ایران بازنده است و آمارها نشان می دهند که ایران عملاً نتوانسته است صادرات نفتی خود را پس از برجام افزایش دهد.روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی نوشت که عربستان سعودی تلاش می‌کند با اقداماتی روند افزایش صادرات نفت ایران را آهسته کند.در این راستا ورود نفتکش های ایرانی به آبهای خود را محدود و ممنوع کرده است.
ایران همچنین تاکنون نتوانسته به تانکرهای ذخیره نفت در قطب کلیدی ترانزیت نفت در ساحل مصری دریای مدیترانه که بخشی از سهام آن متعلق به عربستان است دسترسی مجدد پیدا کند.
کشتیهای ایرانی که حامل نفت خام این کشور هستند از ورود به بنادر عربستان و بحرین منع شده‌اند.در این اطلاعیه همچنین آمده است، کشتی‌هایی که یکی از سه مقصد آخر آن ها بنادر ایران بوده است قبل از ورود نیاز به اخذ مجوز از مقامات عربستانی و بحرینی دارند.
بدین ترتیب ایران توانایی ارسال نفت خود را از خلیج فارس به باب المندب و مدیترانه را از دست داده است. تلاش عربستان برای همراه کردن جیبوتی با خود و کنترل آبهای یمن عملا نفت کشهای ایرانی را آواره کرده است و ایران نمی تواند نفت خود را به آسانی صادر کند.
اتحادیه تانکری اینترتانکو و دیگر فعالان این صنعت می گویند هیچ دستورالعمل رسمی ای از دولت عربستان دریافت نکرده اند اما ابهام درباره چگونگی عبور از آبهای این کشور تمایل برخی شرکت های تانکری را برای حمل نفت ایران کاهش می دهد.یک کشتی دار در این زمینه گفت: «این یک ریسک ناشناخته است… کسی نمی خواهد رابطه اش را با سعودی ها مختل کند.»
این روزنامه انگلیسی در ادامه نوشت؛ براساس اطلاعیه و دستورالعملی که یک شرکت بیمه کشتیرانی در ماه فوریه به اعضای خود ارسال کرده است، کشتیهای ایرانی که حامل نفت خام این کشور هستند از ورود به بنادر عربستان و بحرین منع شده‌اند.در این اطلاعیه همچنین آمده است، کشتی‌هایی که یکی از سه مقصد آخر آن ها بنادر ایران بوده است قبل از ورود نیاز به اخذ مجوز از مقامات عربستانی و بحرینی دارند.
بدین ترتیب ایران توانایی ارسال نفت خود را از خلیج فارس به باب المندب و مدیترانه را از دست داده است. تلاش عربستان برای همراه کردن جیبوتی با خود و کنترل آبهای یمن عملا نفت کشهای ایرانی را آواره کرده است و ایران نمی تواند نفت خود را به آسانی صادر کند.
علت اصلی غیرممکن بودن صادرات به اروپا برای ایران، نداشتن دسترسی به امکانات “شرکت عربی خط لوله نفتی” (معروف به “سامید”) است. پیش از اعمال تحریم ها ایران با استفاده از خطوط این شرکت، از دریای سرخ به مدیترانه نفت می فرستاد.
۵٠ درصد این تجهیزات متعلق به مصر است و کویت و امارات متحده عربی، متحدان عرب عربستان سعودی در خلیج فارس، هر دو با هم ۴۵ درصد آن را در اختیار دارند. بدین ترتیب در آینده نزدیک توان صادرات ایران افزایش نخواهد داشت.
تولید نفت ایران یکی از بد ترین دورانهای خود را سپری می کند. در حالیکه ۱۰ سال است قطر روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت از میدان گازی پارس جنوبی برداشت می نماید ، ایران هنوز یک قطره هم از آن نفت بر نداشته است. برداشت گاز هم تنها یک دهم قطر است و تنها به مصارف داخلی می رسد!
وضعیت بحرانی در ایران
شاید اگر ۵ سال پیش بود ایران عربستان را به بستن تنگه هرمز تهدید می کرد ولی امروز وابستگی عربستان به تنگه هرمز کاهش یافته است و چندین پروژه انتقال نفت به دریای سرخ در عربستان در حال اجراست. از طرفی ایران در اوضاع وخیم اقتصادی قرار دارد و مقابله با تنش در منطقه از توان ایران خارج است. وضعیت بحرانی اقتصادی در ایران باعث شده است که دیگر تهدیدهای گذشته را از ایشان نشنویم و گویی “چراغ خاموش ” سعی در افزایش صادرات دارد که تا امروز به نتیجه نرسیده است.
همچنین از نظر منطقه ای کمابش ایران تنهاست و در منطقه اعراب با عربستان همسویند و ایران هیچ طرفداری ندارد. این تحقیر ایران در منطقه شاید بی سابقه باشد و هرگز ایران با این وضعیت تحقیر نشده بود. ایرانی که زمانی موسس و رهبر اوپک بود و رهبری خاورمیانه را بدست داشت ، امروز به آنچنان حقارتی رسیده است که نفتکشها جرأت سرویس دهی به آن را ندارند و ترجیح می دهند با عربستان باشند.
با وجود وعده های بیژن زنگنه در افزایش صادرات نفت ایران ، هنوز هیچ افزایشی در این صادرات به ثبت نرسیده است و مشکلات لجستیک داخلی و تحریم کشتیهای ایرانی بدست اعراب باعث تحقیر ایران شده است. تحقیری که از تحریم زشت تر است! موقع تحریم این خود ایران بود که تحریم را برگزید ولی تحقیر امروز ایران چیزی است که پس از تسلیم در برجام اتفاق افتاده است.
با وجود وعده های بیژن زنگنه در افزایش صادرات نفت ایران ، هنوز هیچ افزایشی در این صادرات به ثبت نرسیده است و مشکلات لجستیک داخلی و تحریم کشتیهای ایرانی بدست اعراب باعث تحقیر ایران شده است. تحقیری که از تحریم زشت تر است! موقع تحریم این خود ایران بود که تحریم را برگزید ولی تحقیر امروز ایران چیزی است که پس از تسلیم در برجام اتفاق افتاده است.
با وضعیت نگران کننده ای که در اقتصاد ایران دیده می شود و با نا امیدی از همکاری نفتکشها و شرکتهای نفتی برای افزایش صادرات ایران و همچنین با کاهش بهای نفت به یک سوم سابق ، بحران ادمه خواهد داشت و شوربختانه مردم ایران سال بسیار بدی را در اقتصاد تجربه خواهند کرد. به نظر می رسد عربستان عزم خود را جزم کرده است که رژیم ایران را به زانو در آورد!
سخن پایانی
در جهان امروز دوست و دشمن با هم رابطه اقتصادی دارند. بزرگترین شریک تجاری ژاپن دشمن دیرینه اش امریکاست. تنشهای بین ایران و عربستان که از صدور انقلاب و ایجاد هرج و مرج در خاورمیانه وسیله ایران آغاز شد، امروز به ضرر ایران تمام شده است و چیزی بجز فقر و بیکاری را برای ایران ارمغان نداشته است. ای کاش بجای تنش سازی و بحران آفرینی در منطقه به فکر ایجاد شغل برای مردم محروم و مفلوک ایران بودند.
