مشکلات بوجود آمده پس از چند نرخی شدن ارز
در دولتهای مختلف پس از انقلاب “کبیر” اسلامی بطور مرتب از ارزش ریال کاسته شده است . این کاهش ارزش ریال طبیعتاً بخاطر بی توجهی و سوء استفاده مقامات کشور از قدرت بوده و هست. اگر اقتصادی دارای تولید و درآمد کافی نباشد ، توان مبادلاتی خود با دیگر اقتصادها را از دست خواهد داد. در این زمان ، در صورتیکه تقاضا برای ارز بالا باشد و تولید کافی برای ارز آوری وجود نداشته باشد ، بنابر قانون عرضه و تقاضا ، پول ملی با کاهش ارزش در برابر ارزهای خارجی مواجه خواهد شد. چرا که تقاضا و رقابت برای بدست آوردن ارز بیش از توان بازار است و به همین سادگی ارز بالا خواهد رفت تا تقاضا کاهش پیدا کند!
اما کاهش تقاضا یعنی کاهش توان مردم برای خرید و افزایش هزینه کردن برای خذمات. اینجاست که بارها دولت ایران پس از خرابکاری اولیه ، برای ماستمالی وارد شده است و در کالاهای مهم مانند سوخت ، مواد غذایی و دارویی یک ارز ارزانتر دولتی را در نظر گرفته است تا قیمت این محصولات مهم کنترل شود و افزایش بهای ارز به طبقه پایین دست فشار نیاورد! البته این سیاست هیچ گاه موفق نبوده است. مشکلات فراوانی در چند نرخی شدن ارز ایجاد می شود.
یکی از مشکلات چند نرخی شدن ارز فساد در تجارت است. بازرگانان با استفاده از نرخ دولتی ارز کالاهایی را وارد می کنند که اصولاً مورد نیاز نیست. همگی بیاد داریم که در دولت احمدی نژاد باسم پیرزنی فقیر در روستایی دور افتاده از بوشهر ۷۰۰ دستگاه پورشه با نرخ دولتی بعنوان “دارو ” وارد شده بود! ( این جمله را چند بار بخوانید تا متوجه میزان فساد کشور شوید!)
وارد کنندگان حتی با وارد کردن کالاهای مورد نیاز با نرخ دولتی همچنان آن کالا را با نرخ ارز آزاد می فروشند و ارز دولتی تنها سکوی پرشی شد برای عده ای از گردن کلفتهای پایتخت تا گردن ستبر خود را محکم تر نمایند و هزاران میلیارد تومان سود تنها از مابه التفاوت بهای ارز بدست آوردند.
اوضاع نا بسامان ریال
ایران یکی ار معدود کشورهای منطقه خلیج فارس است که با وجود داشتن منابع نفت و گاز بی نظیر ، مس ، طلا ، گرانیت ، سرب و روی ، و با داشتن باغات و کشاورزی مناسب نسبت به همسایگان عرب ، از فقر فزاینده و بیکاری رنج می برد. در واقع به نظر می رسد که جیب حکومت اسلامی سوراخ است و هر چه در جیب ملا رفته باز هم می خواهد و هرگز پر نخواهد شد! از این روست که با این فساد همه گیر بر خلاف دیگر کشورهای خلیج فارس ارز ایران بی ارزش است و ساده بگوییم ریال بی ارزش ترین پول جهان است.
کاهش ارزش ریال با کاهش در آمد مردم و کوچک شدن متناوب سبد خانواده های طبقه متوسط ، بجایی رسیده است که امروز عملاً طبقه متوسط خود دچار چالش فقر شده است. البته به مدد رانت آقایان خاصّ، طبقه مرفه هم بزرگ شده است و هرم طبقاتی ایران دچار شکلی عجیب شده است که در واقع باریک است! این فاصله طبقاتی برای کشوری که د رآمد سانه اش مرتباً کاهش یافته است بسیار خطرناک می باشد ، چرا که نشانه وجود جمعیتی بسیار بالا زیر خط فقر است.
تک نرخی کردن ارز کاری درست ولی دردناک
آن زمانی که ارز چند نرخی بشود ، همه می دانند که نرخ واقعی ارز همان نرخ بازار است و اگر قرار بود که نرخ دولتی واقعی باشد که اصلاً نیازی بدان نبود! ارز دولتی در عمل هیچ موفقیتی نداشته است. البته توانسته است آقایان خاصّ را به ثروتی افسانه ای برساند! ولی کمکی به قشر آسیب پذیر ننموده است.
امروز که دولت حسن روحانی زمزمه تک نرخی شدن ارز را در رسانه ها آغاز نموده است. می توان درک کرد که چرا از آغاز سال ۹۵ بصورت پله کانی ارزش ریال را کاهش دادند. می بینیم که نرخ ارز در طول یک سال و ۴ ماه ۱۵ درصد افزایش یافته است. این افزایش با توجه به تورم و فشار بازار طبیعی بوده است. اما برای تک نرخی شدن ارز کافی نیست! طبیعتاً قطع ارز دولتی می تواند یک شوک به بازار ایران باشد و بانک مرکزی برای گذار از دو نرخی بودن ارز باید مقداری درد مضاعف را به مردم فلک زده انتقال دهد!
رئیس کل بانک مرکزی : نرخ ارز به زودی یکسان میشود
رئیس کل بانک مرکزی ضمن اشاره به این که “سالهای تحریم سیستم بانکی کشور را از استانداردهای جهانی دور کرده است”، گفته است: «بانکهای کشور در تلاش هستند تا این فاصله را کم کنند که خوشبختانه تاکنون فعالیتهای خوبی برای رسیدن به استانداردهای جهانی داشتهاند.»
رئیس کل بانک مرکزی گفته است که یکسانسازی نرخ ارز یکی از اولین اقدامات دولت دوازهم خواهد بود. این اقدام مهم برای رشد اقتصادی کشور “به دلیل عدم وجود روابط بینالمللی کافی” تا امروز به تأخیر افتاده است.
البته موشک پرانی سپاه و تحریمهای تازه امریکا را نباید فراموش کرد! اینکه برادران سپاه همچنان بدنبال ایجاد تنش در اقتصاد ایران باشند تا همچنان به جولان دهی در آب گل آلود سیاست و اقتصادی ادامه دهند چیز عجیبی نیست. چیز عجیب این است که دلار به نرخ سال ۹۳ یعنی ۳۰۰۰ تومان و یا حتی یه نرخ پایان سال ۹۴ یعنی ۳۲۰۰ تومان برسد!